| Bescherming | Cultuurhistorisch waardevol gebouw |
|---|---|
| Monumentnummer | 4.29.4.035 |
| Categorie | Gebouwen, woonhuizen |
| Oorspronkelijke functie | Woonhuis, sigarenfabriek |
| Huidige functie | Woonhuis |
| Oorspronkelijk bouwjaar | 1928 |
Woonhuis annex sigarenfabriek, thans kantoorruimte van de CVB-bank, uit 1928. Kenmerkend zijn de traditionele hoofdopzet met voor- en achterhuis en de sobere baksteenarchitectuur met metselwerk-accenten.
Het vrijstaande pand bevindt zich in de kern van Eersel en is gesitueerd in de rooilijn aan de westzijde van de Willibrorduslaan (omstreeks 1927 aangelegd). Het zadeldak van het voorhuis heeft de nokrichting evenwijdig aan de straat. Het forse achterhuis met hoog opgaand zadeldak heeft de nokrichting haaks op de straat. De vrijstaande garage komt niet voor bescherming in aanmerking. De erfaanleg is gewijzigd. In de achtertuin staat een oude notenboom.
Gedeeltelijk onderkelderde eenvoudige dorpswoning van één bouwlaag en zolderverdieping, bestaande uit een tweebeukig voorhuis op rechthoekig grondplan en een breed en hoog achterhuis op rechthoekig grondplan (dat ten opzichte van het voorhuis enigszins zijwaarts is verschoven). De bakstenen gevels met trasraam van het voorhuis zijn in halfsteensverband gemetseld, met uitzondering van de voorgevel die in kruisverband is opgetrokken. De uitgespaarde muuropeningen worden afgesloten door rollagen en (geglazuurde) bakstenen lekdorpels. De oorspronkelijke raamindeling bestond waarschijnlijk uit T-schuiframen en zesruits bovenlichten, thans enkelruits onderramen bovenlichten met glas-in-lood. Alle ramen zijn voorzien van een weldorpel. De rolluiken zijn niet oorspronkelijk. De bakstenen gevels met trasraam van het achterhuis zijn in Vlaamsverband gemetseld.
Het zadeldak van het voorhuis is gedekt met gesmoorde Muldenpannen en watert af via een houten bakgoot op bewerkte klossen (voorzijde) en een zinken mastgoot (achterzijde). Het linker nokuiteinde wordt gemarkeerd door een gemetselde schoorsteen. In het achterschild is een modern tuimeldakraam geplaatst. Het zadeldak van het achterhuis is eveneens gedekt met gesmoorde Muldenpannen en watert af via zinken mastgoten. In beide dakschilden is een moderne houten dakkapel geplaatst.
De asymmetrisch ingedeelde voorgevel heeft uiterst rechts een ingangsportiek waarin een kunststenen stoepje, een paneeldeur met kijkraampje, een geprofileerd kalf, een driedelig bovenlicht, een smal zijlicht en een afsluitende luifel op een uitgemetselde hoekconsole. Links hiervan bevinden zich twee vensters met een gewijzigde raamindeling (enkelruits schuiframen en bovenlichten met glas-in-lood). De voorgevel wordt afgesloten door een uitgemetselde band met steense rollaag. Voorlangs de gevel is een stoepje van rode en gele tegels aangelegd.
De linker zijgevel heeft aan de straatzijde een halfvenster met enkelruits schuifraam en een bovenlicht met glas-in-lood. De zolderverdieping telt twee vensters waarin stolpramen en drieruits bovenlichten. De gevel wordt afgesloten door een uitgemetselde bloktandlijst.
De rechter zijgevel van het voorhuis heeft in de eerste bouwlaag een klein venster met tweeruits raam (net boven het trasraam geplaatst) en een groot venster van hetzelfde type als in de voorgevel (hier zonder glas-in-lood in het bovenlicht). In de zolderverdieping bevindt zich een venster met T-raam en drieruits bovenlicht. Het hierop aansluitende gedeelte van het achterhuis is niet oorspronkelijk. De gevel wordt afgesloten door een bloktandlijst.
Het linker gedeelte van de achtergevel wordt aan het zicht onttrokken door het achterhuis. Rechts hiervan bevinden zich twee vensters met enkelruits schuiframen en bovenlichten. De achtergevel van het voorhuis wordt afgesloten door een bloktandlijst. De gevelindeling van het éénlaags achterhuis is grotendeels gewijzigd.
De oorspronkelijke vierdelige indeling van het woonhuis is gewijzigd (binnenmuren zijn verwijderd). De hal bezit een terrazzo-vloer en een houten trap met bewerkte trappaal. Verder zijn in de woning diverse paneeldeuren met omlijstingen en een zwart marmeren schouw bewaard gebleven.[1]
HistorieDit huis is in 1928 gebouwd voor Simon Josephus van Sambeeck (geb. 17-11-1885 te Eersel, overl. 8-1-1961 te Bladel), een sigarenmaker uit Eersel. Vanaf oktober 1930 had hij in deze woning ook een sigarenfabriek met de naam “St. Joseph”. Na zijn overlijden komt het toe aan zijn zoon Petrus Antonius (Piet) van Sambeeck (geb. 25-4-1924 te Eersel, overl. 2-2-1979 te Eersel), ook een sigarenmaker te Eersel. In 1973 wordt er een stuk aangebouwd. Deze Piet van Sambeeck was kassier van de spaarbank Centrale Volksbank (CVB) en hij had hier zijn kantoor aan huis. Na zijn dood kwam het huis in eigendom van zijn vrouw Cornelia Maria Bierens (geb. 25-2-1928 te Eersel, overl. 1-10-2005 te Eersel).[2]
WaarderingHet object heeft architectuurhistorische waarde
- als typologisch goed voorbeeld in exterieur van een eenvoudige dorpswoning uit 1928, waarvan het karakteristieke siermetselwerk en de gevelindeling redelijk bewaard zijn gebleven (de hoofdvorm, de detaillering en de interieurindeling zijn op onderdelen gewijzigd).
Het object heeft stedenbouwkundige waarde
- vanwege de situering aan de Willibrorduslaan, die als nieuwe verbindingsstraat tussen de oudere Kerkstraat en Nieuwstraat duidelijk verbonden is met de uitbreiding van de dorpskern gedurende het interbellum.
Het object heeft enige cultuurhistorische herinneringswaarde
- als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, in casu de kleinschalige aan huis gebonden sigarenindustrie die gedurende de eerste helft van de twintigste eeuw een belangrijke nijverheid was in de gemeente Eersel, en welke tot in de eenentwintigste eeuw heeft voortgeleefd in de fabrieken van Agio (Duizel) en Wintermans (Eersel).[3]
Foto Winfried Thijssen (2023-12).
Voetnoten[1] Beschrijving uit Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving februari 1997, met enkele aanpassingen waaronder het bouwjaar.
[2] Uit gegevens van het kadaster, gemeente Eersel, sectie A en F, 1832-1980, aangevuld met gegevens uit de burgerlijke stand van de gemeente Eersel, RHCE en Eindhovensch Dagblad, 30-10-1930.
[3] Waardering uit Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving februari 1997, met kleine aanpassingen, o.a. van het bouwjaar.