Willibrorduslaan 42, 5521 KC  Eersel

Bescherming	Gemeentelijk monument
Monumentnummer	4.31.1.049
Categorie	Gebouwen, woonhuizen
Oorspronkelijke functie	Woonhuis
Huidige functie	Woonhuis
Inschrijving register	10 september 2002
Oorspronkelijk bouwjaar	1932

Beschrijving

Woonhuis uit 1932 in interbellum-architectuur. Kenmerkend zijn onder andere de gebroken kap met ruitvormige leien, de in kettingverband gemetselde gevels met metselwerk-accenten en de meerruits bovenlichten.

Het vrijstaande pand bevindt zich in de kern van Eersel en is gesitueerd in de rooilijn aan de oostzijde van de Willibrorduslaan (omstreeks 1927 aangelegd). Het mansardedak van het voorhuis en het zadeldak van het achterhuis hebben de nokrichting loodrecht op de straat. De voortuin wordt omheind door een ligusterhaag.

Gedeeltelijk onderkelderde dorpswoning van één bouwlaag en zolderverdieping, bestaande uit een voorhuis op rechthoekig grondplan en een lager en smaller achterhuis (dat ten opzichte van het voorhuis enigszins zijwaarts is verschoven). De bakstenen gevels met trasraam zijn in (Noors) kettingverband gemetseld en zijn voorzien van een afsluitende uitgemetselde sierband (donkere baksteenlaag en een steense rollaag). De uitgespaarde muuropeningen worden afgesloten door steense rollagen en lekdorpels (zwarte tegelstenen in het voorhuis, bakstenen lekdorpels in het achterhuis). Het merendeel van de vensters heeft enkelruits onderramen en meerruits bovenlichten. Alle oorspronkelijke ramen zijn voorzien van een weldorpel. Bij enkele ramen is de roedenverdeling verwijderd en/of gewijzigd.

Het mansardedak van het voorhuis en het zadeldak van het achterhuis hebben de nokrichting loodrecht op de straat, zijn gedekt met ruitvormige leien en wateren af via houten bakgoten (voorhuis) en een op de muur gelegde goot (achterhuis). Ongeveer halverwege de nok van het voorhuis is een gemetselde schoorsteen geplaatst.

De asymmetrisch ingedeelde, twee traveeën brede voorgevel heeft in de linker travee een verdiept gelegen ingang die bestaat uit een paneeldeur met kijkraampje, smalle zijlichten met glas-in-lood, een betonnen latei en een breed bovenlicht (driedelig kozijn met glas-in-loodraampjes). In de rechter travee bevindt zich een breed driedelig kozijn met kalf, waarin enkelruits onderramen en meerruits bovenlichten (het middelste raam is beduidend breder dan de zijlichten). De verdieping telt twee brede rechthoekige vensters met een vernieuwde en gewijzigde raamindeling. Bovenin de topgevel bevindt zich een smal verticaal zolderraam. De topgevel wordt afgesloten door een driehoekig vlak met siermetselwerk in visgraatpatroon en eenvoudig geprofileerde windveren.

Voor het pand is een stoepje aangelegd van rode en zwarte tegels.

Het voorhuis heeft in de linker zijgevel in het trasraam een rechthoekig kelderlicht met tweeruits raam. Links bevindt zich een rechthoekig venster waarin een stolpraam, een kalf en een zesruits bovenlicht.

De rechter zijgevel heeft een halfvenster aan de straatzijde (draairaam, kalf en vierruits bovenlicht). Het venster rechts hiervan is identiek aan het venster in de linker zijgevel.

De achtergevel van het voorhuis heeft midden in de eerste bouwlaag een rechthoekig venster met stolpraam, kalf en zesruits bovenlicht. Rechts hiervan sluit het achterhuis aan. De verdieping telt twee achtruits draairamen. Bovenin de topgevel bevindt zich een smal verticaal zolderraam. De topgevel wordt afgesloten door een driehoekig vlak met siermetselwerk in visgraatpatroon en eenvoudig geprofileerde windveren.

Het rechthoekige achterhuis is aan de achterzijde verlengd met een moderne uitbreiding met plat dak. In de gevels van het oorspronkelijke gedeelte bevinden zich drie rechthoekige vensters met achtruits ramen (liggend model) en drie vensters met draairaam, kalf en vierruits bovenlicht, waarvan er één is aangebracht ter vervanging van een ingang. Hiernaast bevindt zich een kruiskozijn met dito ramen en een oorspronkelijke ingang. In de topgevel aan de achterzijde bevindt zich een zolderluik.

De ruimtelijke indeling van het woonhuis bestond uit een hal met trap en een voorkamer aan de straatzijde en een woon- en slaapkamer aan de achterzijde. De binnenmuur tussen de achterkamers is verwijderd. Het woonhuis bezit een aantal oorspronkelijke interieurelementen, zoals diverse paneeldeuren, een terrazzovloer en een houten trap met bewerkte trappaal in de hal, een terrazzovloer en een granito-aanrecht in de keuken. Het achterhuis biedt plaats aan de keuken en een berging (thans tevens sanitaire voorzieningen).[1]

Historie

De grond van Willibrorduslaan 42 was in 1932 in eigendom van de Woningbouwvereeniging ,,Sint Willibrordus”. Deze vereniging bouwt er in datzelfde jaar een nieuw huis dat in 1934 wordt verkocht aan de sigarenfabrikant Cornelis Franciscus Henselmans (geb. 21-7-1890 te Eersel, overl. 6-6-1975) en zijn vrouw Gerardina Huberta van de Lockant (geb. 11-8-1934 te Beers, overl. 22-12-1991). Midden jaren zestig wordt het achterste deel van het huis nog uitgebreid en na het overlijden van Cornelis komt het huis in 1976 voor één-zesde op naam van de elk van de zes kinderen. De weduwe behoudt echter wel het recht van gebruik en bewoning.[2]

Waardering

Het object heeft architectuurhistorische waarde

• als typologisch goed voorbeeld in in- en exterieur van een dorpswoning uit 1932 in interbellum-architectuur, waarvan de hoofdvorm, detaillering (m.u.v. enkele vernieuwde ramen), gevel- en interieurindeling redelijk gaaf bewaard zijn gebleven;
• vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp, zoals de voor deze bouwstijl karakte­ristieke metselwerk-accenten, het gebruik van meerdere kleuren baksteen, het kettingver­band, de gebroken kap met ruitvormige leien en de meerruits bovenlichten;
• vanwege een aantal karakteristieke interieurelementen die behouden zijn, zoals terrazzo-vloeren, houten trap met bewerkte trappaal, diverse paneeldeuren.

Het object heeft stedenbouwkundige waarde

• vanwege de situering aan de Willibrorduslaan, die als nieuwe verbindingsstraat tussen de oudere Kerkstraat en Nieuwstraat duidelijk verbonden is met de uitbreiding van de dorps­kern gedurende het interbellum.[3]

Afbeeldingen

Foto Winfried Thijssen (2016-01).

Voetnoten

[1]    Beschrijving uit Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving november 1996, met enkele aanpassingen waaronder het bouwjaar.

[2]    Uit gegevens van het kadaster, gemeente Eersel, sectie A en F, 1832-1980, aangevuld met gegevens uit de burgerlijke stand van de gemeente Eersel, RHCE.

[3]    Waardering uit Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving november 1996, met aanpassing van het bouwjaar.