| Bescherming | Gemeentelijk monument |
|---|---|
| Monumentnummer | 4.31.1.044 |
| Categorie | Gebouwen, woonhuizen |
| Oorspronkelijke functie | Woonhuis |
| Huidige functie | Woonhuis |
| Inschrijving register | 10 september 2002 |
| Oorspronkelijk bouwjaar | 1926 |
Dit woonhuis is in 1926 gebouwd voor de familie De Vocht. Het pand heeft een traditionele hoofdopzet. De gevels zijn voorzien van metselwerk-accenten. De tuinkamer tegen de linker zijgevel dateert uit 1967.
Het vrijstaande pand bevindt zich in de kern van Eersel, en is gesitueerd in de rooilijn aan de noordzijde van de Nieuwstraat. Deze straat is omstreeks 1850 aangelegd als Nieuwe Eindhovense Grindweg, werd in 1897 uitgebreid met een tramlijn en kreeg in het begin van de twintigste een verhard wegdek. Ruim gesitueerde villa’s en rijke dorpswoningen bepalen het oude bebouwingsbeeld.
In de tuin van onderhavige woning staan diverse bomen en planten uit de bouwtijd. De vrijstaande garage komt niet voor bescherming in aanmerking.
Dorpswoning van één bouwlaag en zolderverdieping op rechthoekig grondplan. Aan de linker zijde is een tuinkamer uitgebouwd en aan de rechter achterzijde bevindt zich een smal achterhuis. De bakstenen gevels met trasraam zijn in halfsteensverband gemetseld, met uitzondering van de voorgevel die in kruisverband is opgetrokken. De uitgespaarde muuropeningen worden merendeels afgesloten door anderhalfsteense rollagen die aan de bovenzijde deels zijn uitgemetseld. Het voorhuis heeft een afgewolfd mansardedak met de nokrichting evenwijdig aan de straat. Het dak is belegd met niet oorspronkelijke betonpannen en watert af via een bakgoot op klossen. Het achterhuis heeft een afgewolfd zadeldak met de nokrichting loodrecht op de straat. Dit dak is eveneens belegd met niet oorspronkelijke betonpannen en watert af via zinken mastgoten.
Voor de voorgevel is een stoepje aangelegd van gele en rode tegels (geblokt patroon). In het midden van de gevel bevindt zich een rondboogportiek met flankerende gemetselde bloembakken. De paneeldeur bezit twee kijkramen met smeedijzeren roosters en wordt omgeven door zij- en meerruits bovenlichten. De zijwanden van het portiek zijn enigszins gebogen. De Vlaamse gevel boven het portiek is voorzien van uitgemetselde schouders en een tuit en bezit een rondboogvenster (stolpraam, halfrond bovenlicht). Tegen de Vlaamse gevel is een bewerkte houten bloemenbak-houder bevestigd. Aan weerszijden van het portiek bevinden zich vensters. De rechter beuk bezit een kruiskozijn met enkelruits onderramen en tweeruits bovenlichten (horizontale roeden). De linker beuk bezit twee smalle vensters met elk een enkelruits onderraam en een tweeruits bovenlicht (horizontale roede). De lekdorpels zijn uitgevoerd in zwart geglazuurde tegelstenen. Boven de vensteropeningen is over de gehele gevelbreedte een hoge muizetandlijst aangebracht (op hun kop geplaatste stenen).
De eerste bouwlaag van de linker zijgevel bezit links een kruiskozijn van hetzelfde type als in de voorgevel. In de uitgebouwde niet oorspronkelijke tuinkamer bevinden zich grote rechthoekige vensteropeningen. De zolderverdieping telt twee rechthoekige vensters waarin stolpramen en drieruits bovenlichten (verticale roeden). De lekdorpels zijn uitgevoerd in geglazuurde tegelstenen. De gevel wordt afgesloten door een muizetandlijst.
De eerste bouwlaag van de rechter zijgevel bezit links een dubbele tuindeur onder enkelruits bovenlichten en rechts een kruiskozijn van hetzelfde type als in de voorgevel. De zolderverdieping telt twee rechthoekige vensters waarin stolpramen en drieruits bovenlichten (verticale roeden). De lekdorpels zijn uitgevoerd in geglazuurde tegelstenen. De gevel wordt afgesloten door een muizetandlijst.
De onregelmatig ingedeelde achtergevel heeft rechts een dubbele tuindeur onder zesruits bovenlicht (horizontale roeden). In het midden bevindt zich een kleine lage uitbouw met balkon. In de uitbouw en halverwege het trappenhuis bevinden zich deuren met elk twee gekleurde glas-in-loodramen (geometrisch patroon). De balkondeur steekt door de gootlijn heen. Op de achtergevel sluit links het achterhuis aan, waarin enkele vernieuwde deuren en ramen.
De indeling van het voorhuis bestaat uit een middengang van voor- tot achtergevel, een salon in de linker beuk (oorspronkelijk kamers en suite) en één grote kamer in de rechter beuk (oorspronkelijk twee vertrekken). De keuken en bijkeuken bevinden zich in het achterhuis. Een aantal oorspronkelijke interieurelementen is bewaard gebleven, zoals de tegelvloer in de gang (oker, grijs, antraciet in geometrische patronen), diverse paneeldeuren en een houten bordestrap met bewerkte trappaal.[1]
HistorieIn 1926 koopt gemeentesecretaris Wilhelmus Cornelis de Vocht (geb. 17-6-1885 te Reek, overl. 7-2-1955 te Eersel) een stuk grond aan de Nieuwstraat van de Maatschappij van Welstand en laat er een huis op bouwen. De Vocht was secretaris van de gemeente Eersel van 1920 tot 1944. Na zijn dood in 1955 blijft de weduwe, Gerdina Josephina Antonia Louwers (geb. 21-7-1888, overl. 23-3-1979 te Bladel) in het huis wonen. In 1960 vindt er een vernieuwing plaats en in 1967 wordt de aanbouw links van het huis geplaatst. In 1969 komt de woning op naam van de dochter Aleida Helena de Vocht, maar Gerdina Louwers houdt het recht van vruchtgebruik. In 1992 wordt het huis verkocht.[2]
WaarderingHet object heeft architectuurhistorische waarde
- als goed voorbeeld van een dorpswoning uit 1926 met een traditionele hoofdopzet en enkele modieuze metselwerk-accenten, die qua hoofdvorm, gevelindeling en detaillering redelijk gaaf bewaard is gebleven (o.a. dakbedekking en deuren zijn vernieuwd);
- vanwege de esthetische kwaliteiten van het ontwerp, zoals goede ornamentiek in het metselwerk;
- vanwege de nog herkenbare interieurindeling en de bewaard gebleven karakteristieke interieurelementen.
Het object heeft stedenbouwkundige waarde
- als essentieel onderdeel van de ruim gesitueerde rijke bebouwing aan de Nieuwstraat, verbonden met de ontwikkeling van Eersel qua infrastructuur, uitbreiding van de bebouwde kom en de vestiging van notabelen.[3]
Nieuwstraat 78 in de jaren vijftig van de twintigste eeuw. Foto collectie HSK de Acht Zaligheden.
Foto Winfried Thijssen (2023-03).
Voetnoten[1] Beschrijving uit Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving januari 1997.
[2] Uit gegevens van het kadaster, gemeente Eersel, sectie A en F, 1832-1980, aangevuld met gegevens uit de burgerlijke stand van de gemeente Eersel, RHCE.
[3] Waardering uit Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving januari 1997.