Markt 47, 5521 AN Eersel

Bescherming	Gemeentelijk monument
Monumentnummer	4.31.1.039
Categorie	Gebouwen, woonhuizen
Oorspronkelijke functie	Woonhuis
Huidige functie	Woonhuis
Inschrijving register	10 september 2002
Oorspronkelijk bouwjaar	ca. 1888

Beschrijving

Woonhuis uit ca. 1888. Het pand bevindt zich in de kern van Eersel en is gelegen in het beschermde dorpsgebied: een langgerekt plein bestaande uit de verbrede noord-zuid gerichte straten het Hint en de Markt, met lindenbeplanting, voormalige boerderijen (m.n. aan het Hint) en dorpswoningen. De oudste bebouwing heeft de noklijn haaks op het ‘straatplein’, de jongere bebouwing overwegend evenwijdig. Dit vrijstaande pand met dwars geplaatst zadeldak is gesitueerd in de rooilijn aan de westzijde van het zuidelijke uiteinde van de Markt. Hier splitst de markt zich Y-vormig in de straten Dijk en Oude Postelseweg. Het zeer diepe perceel is karakteristiek voor de verkaveling ter plaatse. Achter de woning staat een ouder bijgebouw met de nokrichting loodrecht op de Markt.

Eenvoudige dorpswoning van één bouwlaag en zolderverdieping op rechthoekig grondplan. De moderne uitbouw onder doorgetrokken dakschild aan de achterzijde komt niet voor bescherming in aanmerking. De bakstenen gevels zijn voorzien van een gepleisterde grijze plint die tot aan de lekdorpels reikt. De uitgespaarde muuropeningen worden afgesloten door anderhalfsteens strekken (voorgevel) en rollagen (overige gevels). Het zadeldak is gedekt met gesmoorde Muldenpannen en watert af via zinken mastgoten. De schoorstenen op de nokuiteinde zijn vernieuwd. In het dakschild aan de voorzijde zijn twee moderne dakkapellen met aankappingen geplaatst.

De symmetrisch ingedeelde voorgevel bezit een venster aan weerszijden van de ingang. De ingang bestaat uit een kozijn met kwartrond-hoekprofiel waarin een houten deur met schouderboog en twee kijkraampjes, een geprofileerd kalf en een tweeruits bovenlicht. De dorpel en neuten zijn van hardsteen. De flankerende geglazuurde brievenbus is uitgevoerd in Art Déco-stijl. De raamindeling van de schuifvensters is gewijzigd. De houten luiken zijn voorzien van schoepen ter plaatse van de tweeruits bovenlichten. Ter hoogte van de verdiepingsvloer bevinden zich rechte ankers. De in kruisverband gemetselde gevel wordt afgesloten door een bloktandlijst onder de dakrand. Voorlangs de gevel is een enigszins verhoogd bakstenen stoepje aangelegd.

De zolderverdieping telt twee niet oorspronkelijke ingehakte vensters in de linker zijgevel en twee vensters in de rechter zijgevel.

De vernieuwde achtergevel heeft in het midden een niet oorspronkelijke uitbouw in halfsteensverband onder doorgetrokken dakschild. Links en rechts hiervan bevindt zich een nieuw venster (stolpraam en twee klepraampjes boven het kalf).

Bijgebouw (bakhuisje, schuur- en stalruimte?) van één bouwlaag en zolder op rechthoekig grondplan. De bakstenen gevels zijn grotendeels in kruisverband gemetseld. Het langgerekte zadeldak is gedekt met gesmoorde Muldenpannen en watert af via een niet oorspronkelijke mastgoot. Op de nok is een schoorsteen geplaatst. De korte gevel bezit een breed kozijn waarin een opgeklampte deur, een twintigruits venster en een kozijn met zolderluik.[1]

Historie

In 1832 stond dit huis op naam van de weduwe Peter Bel te Eersel. In 1837 komt het op naam van Simon Kwinten, landbouwer te Eersel en weduwe Paula Bell. In 1887 wordt het verkocht aan de familie Klessens, die ook het naastgelegen Markt 49 in bezit hadden. Deze alom bekende familie in het dorp, o.a. van de gemeentesecretarissen, was vermogend en bezat veel gronden rond het huis en in de omgeving. Rond 1888 wordt herbouwd en in 1889 komt het op naam van Jacobus Antonius Joannes Klessens, onderwijzer te Eersel. In 1949 wordt het pand geveild en wisselt het nog een aantal maal van eigenaar.[2]

Waardering

Het object heeft architectuurhistorische waarde

• als goed voorbeeld qua hoofdvorm, gevelindeling en detaillering van een eenvoudige dorpswoning uit ca. 1910 (het exterieur heeft op onderdelen wijzigingen ondergaan, zoals dakkapellen aan de voorzijde en een kleine uitbouw aan de achterzijde).

Het object heeft stedenbouwkundige waarde

• als essentieel onderdeel van het beschermde dorpsgezicht Markt-Hint en omgeving, dat van nationaal belang is wegens de kwaliteit van de bebouwing als geheel en de historisch-ruimtelijke relatie met groenvoorzieningen, wegen en verkavelingen; een typisch Brabantse dorpsomgeving met een zekere structurele en visuele gaafheid;

vanwege de ensemblewaarde die het pand heeft in relatie met het oudere bijgebouw en het karakteristieke zeer diepe perceel (historisch verkavelingspatroon).[3]

Afbeeldingen

Markt 47 in 1981. Foto Wies van Leeuwen, collectie BHIC, nr. PNB001016255.

Foto Winfried Thijssen (2017-03).

Voetnoten

[1]    Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving december 1996, met aanpassing van het bouwjaar.

[2]    Grielen, Harrie, Panken, Pierre; “Huizen en families aan de Markt, deel XV (slot)”, De Rosdoek 176, december  2020, pag.15-22.

[3]    Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving december 1996, met aanpassing van het bouwjaar.