| Bescherming | Gemeentelijk monument |
|---|---|
| Monumentnummer | 4.31.1.038 |
| Categorie | Gebouwen, woonhuizen |
| Oorspronkelijke functie | Woonhuis |
| Huidige functie | Winkel, woonhuis |
| Inschrijving register | 10 september 2002 |
| Oorspronkelijk bouwjaar | ca. 1820 |
Eenvoudige dubbele dorpswoning met voorgevel uit de tweede helft van de negentiende eeuw en mogelijk een oudere kern. De panden bevinden zich in de kern van Eersel en is gelegen in het beschermde dorpsgebied: een langgerekt plein bestaande uit de verbrede noord-zuid gerichte straten het Hint en de Markt, met lindenbeplanting, voormalige boerderijen (m.n. aan het Hint) en dorpswoningen. De oudste bebouwing heeft de noklijn haaks op het ‘straatplein’, de jongere bebouwing overwegend evenwijdig. Dit pand is gesitueerd in de rooilijn aan de westzijde van de Markt schuin tegenover de T-kruising met de straat Postakkers. Deze woning bevindt zich samen met de aan de linker zijde belendende winkel Markt 41 onder één hoge kap die de nokrichting evenwijdig aan de Markt heeft.
Achter de woning staat een vrijstaand bijgebouwtje.
Het zijn kleine eenvoudige dorpswoningen van één bouwlaag en zolder op rechthoekig grondplan. Het hoge zadeldak heeft een lage aanzet aan de achterzijde en wordt aan de rechter zijde begrensd door een hoger opgemetselde topgevel. Het dak is belegd met rode oud-Hollandse pannen en watert af zonder goten.
De wit gesausde bakstenen voorgevel in staand verband is voorzien van een gecementeerde plint die reikt tot aan de lekdorpels. De gevel wordt afgesloten door een bloktandlijst onder de dakrand. Beide woningen hebben een symmetrische indeling die bestaat uit een ingang met aan weerszijden een venster. De deur van Markt 39 heeft een tweedelig bovenlicht, die van Markt 41 een enkel bovenlicht. De dorpel en het opstapje zijn uitgevoerd in hardsteen. De rechthoekige vensters van Markt 39 bezitten zesruits schuiframen, die van Markt 41 vijfruits ramen. De luiken zijn verwijderd.[1]
HistorieMarkt 39 staat in 1832 op naam van Hubertus Brouwers, landbouwer te Eersel. In de loop der jaren krijgt het verschillende andere eigenaren. In 1947 wordt bijgebouwd.
Markt 41 staat in 1832 op naam van Hendrika Brouwers, weduwe van Joseph van der Sanden, en Franciscus van der Sanden, landbouwer. Ook dit pand krijgt verschillende eigenaren in de loop der jaren. In 1920 en 1922 wordt verbouwd. In 1943 begint Theodorus Jansen op Markt 43 een brood- en banketbakkerij. In 1962 wordt deze verkocht aan Antonie Wilhelmus Willebrordus (Toon) de Lau. Ook Markt 41 wordt in 1977 verkocht aan Toon de Lau.[1] Hij zal die woning geheel opknappen; er komen nieuwe ramen in met luiken ernaast, een dakgoot en een levensboom in het bovenlicht van de deur. Zijn dochter Rian begint op 12 september 1990 in dit pand een snoepwinkel “De Snoeptrommel” en die bestaat in 2023 nog steeds.[2]
WaarderingDe objecten hebben architectuurhistorische waarde
- als goed en inmiddels zeldzaam geworden voorbeeld in exterieur van een eenvoudig uitgevoerde kleine dorpswoningen uit de negentiende eeuw;
- vanwege de bewaard gebleven hoofdvorm met karakteristiek hoge kap en lage aanzet aan de achterzijde, vanwege de kenmerkende eenvoudige detaillering en het ontbreken van een dakgoot.
Het object heeft stedenbouwkundige waarde
- als essentieel onderdeel van het beschermde dorpsgezicht Markt-Hint en omgeving, dat van nationaal belang is wegens de kwaliteit van de bebouwing als geheel en de historisch-ruimtelijke relatie met groenvoorzieningen, wegen en verkavelingen; een typisch Brabantse dorpsomgeving met een zekere structurele en visuele gaafheid.
Het object heeft cultuurhistorische waarde
- als bijzondere uitdrukking van de typologische ontwikkeling van de eenvoudige dorpswoning in Brabant.[4]
Markt 39-41 in 1963. Foto G.J. Dukker, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort / 81.510.
Markt 39-41 in 1981. Foto Wies van Leeuwen, collectie BHIC, nr. PNB001016254.
Foto Winfried Thijssen (2022-08).
Voetnoten[1] Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving december 1996; enigszins aangepast aan de situatie voor beide woningen.
[2] Grielen, Harrie, Panken, Pierre; “Huizen en families aan de Markt, deel XIV”, De Rosdoek 175, september 2020, pag.16-21.
[3] Lekkerste winkeltje aan Eerselse Markt bestaat 25 jaar, De Kempenaer, 2-9-2015.
[4] Waardering uit Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving december 1996; enigszins aangepast aan de situatie voor beide woningen.