| Bescherming | Rijksmonument |
|---|---|
| Monumentnummer | 14581 |
| Monument naam | Nederlands Hervormde kerk |
| Categorie | Kerkelijke gebouwen |
| Oorspronkelijke functie | Kerk en kerkonderdeel |
| Huidige functie | Kerk |
| Inschrijving register | 5 mei 1967 |
| Oorspronkelijk bouwjaar | 1812-1813 |
Eenvoudig bakstenen zaalkerkje met dakruiter en driezijdig gesloten kopse gevels. Gedenksteen van de stichting in de westgevel. In 1812 werden de fundamenten gelegd en in 1813 is de kerk gereed. Herbouwd in 1861. Fraai voorbeeld van Waterstaatsstijl (Lodewijkskerkje). Architect Braam uit Eindhoven. Vanaf 1818 is er een gecombineerde gemeente Hoogeloon-Eersel.[1]
De kerk bezit een eiken preekstoel met zandloperhouder en koperen lezenaar, alles achttiende eeuw. De preekstoel is afkomstig van de katholieke kerk van Eersel. Eikenhouten klokkenstoel, 1813, met klok van anonieme gieter, ca. 1812-1830.
HistorieIn 1798 wordt de katholiek kerk, die sinds het einde van de tachtig jarige oorlog in gebruik was door de protestanten, teruggegeven aan de katholieken. De Nederlands Hervormde gemeente zit dan zonder kerk. In 1800 worden twee achtervertrekken van de pastorie verbouwd tot kerkgebouw voor de protestantse gemeente.
Lodewijk Napoleon, de eerste koning van Nederland, verklaart in 1808 dat alle religies gelijk zijn. In 1809 besluit hij dat er in Eersel een kerk voor de Hervormde gemeente gebouwd moet worden en schenkt het geld om dat te realiseren. In 1812 wordt begonnen met de bouw en legt Adriaan de Bie, secretaris van de gemeente Eersel, Duizel en Steensel de eerste steen. Op 5 juli 1813 wordt het in gebruik genomen.
Door de beperkte financiële middelen raakt het gebouw echter al vrij snel in verval. Dit leidt er toe dat in 1861 een grote restauratie nodig is.
Ook in het midden van de jaren vijftig van de twintigste eeuw is er opnieuw sprake van achterstallig onderhoud. De klok kan niet meer geluid worden, want het torentje is te zwak. Er was ƒ20.000,- nodig voor de restauratie, maar de Hervormde gemeente beschikte niet over voldoende middelen. Er werden bijdragen gedaan door verschillende instanties en particulieren, mede dankzij een artikel in het Chr. Weekblad ‘De Spiegel’.
In april 1984 werd tenslotte door de firma N.D. Sloof nog een orgel geplaatst.[2]
Afbeeldingen
De Nederlands Hervormde kerk in 1963. Foto G.J. Dukker, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort / 81.511.
De Nederlands Hervormde kerk in 1981. Foto Wies van Leeuwen, collectie BHIC, nr. PNB001016248.
Foto Winfried Thijssen (2023-03).
Het interieur van de kerk in 1957, vóór de restauratie. Foto G.Th. Delemarre, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort / 51.145.
Het interieur van de Nederlands Hervormde kerk. Foto Winfried Thijssen (2005).
Voetnoten[1] Catalogus Cultuurhistorische Inventarisatie Erfgoedkaart Eersel, Bijlage 2, Overzicht van waardevol cultureel erfgoed en aardkundige waarden in de gemeente Eersel, Versie 2021, par.4.26.1, p.304.
[2] R. Brouwer-Molenaar en L.M. Voortman-Duiverman, Een verhaal over twee 200-jarigen, Knegsel/Eersel, juli 2013, p.9-16.