| Bescherming | Cultuurhistorisch waardevol gebouw |
|---|---|
| Monumentnummer | 4.31.1.100 |
| Categorie | Gebouwen, woonhuizen |
| Oorspronkelijke functie | Herberg |
| Huidige functie | Restaurant |
| Oorspronkelijk bouwjaar | de kern is waarschijnlijk uit de achttiende of begin negentiende eeuw met diverse latere verbouwingen |
Eenlaags hoofdgebouw met rechthoekig grondplan en een zadeldak gedekt met rode pannen dat evenwijdig aan de straat ligt, met daarop een viertal dakkapellen. De voorgevel is wit gesausd en voorzien van een gecementeerde plint. De dubbele voordeur bevindt zich centraal met daarboven twee achttienruits glas in lood ramen. Rechts van deur zijn twee grote zesruits schuiframen met luiken. Oorspronkelijk zaten ook links ramen, maar die zijn vervangen door drie deuren.
In de zijgevel bevinden zich twee dubbele zesruits schuiframen met luiken. Op de zolderverdieping bevinden zich noch twee kleinere vierruits ramen. Achter het hoofdgebouw bevindt zich nog een lange uitbouw aan de Duizelseweg, bestaande uit twee verdiepingen en een zolder. De tweede verdieping ligt wat verder naar binnen en daartussen zit een dak met rode pannen. Ook op het dak van de zolder liggen rode pannen. In de gevel van deze uitbouw bevinden zich aan de straatkant drie grote en twee kleinere achtruits ramen. Op de eerste verdieping van deze uitbouw zijn zes vierruits ramen.
HistorieIn 1832 stond dit pand op naam van Andries Geerits, tapper en koopman. In 1850 komt het in handen van Carolus Lemkes, geboren in Den Bosch. Hij was al eerder in Eersel neergestreken. Hij was tevens eigenaar van de molen op Schadewijk en liet de molen De Run op de Quackelaer bouwen. Zijn zoon Petrus Lemkes was daar molenaar. Zijn beide dochters, Cornelia logementhoudster en Huberdina, tapster runden de herberg op Markt 3-5.[1]
In 1855 overlijdt Carolus Lemkes, maar zijn dochters zetten de zaak voort. In 1860 trouwen beide dochters Lemkes. De oudste Cornelia vertrekt naar haar huwelijk, maar Huberdina trouwt met Antonius Schellens. Ze krijgen zes dochters, maar de laatste sterft vrijwel meteen en vlak daarna, op 2 januari 1872 overlijdt ook Huberdina. In 1884 overlijdt ook de vader van het gezin, Antonius Schellens, en wordt de oom Laurentius Schellens de voogd over de minderjarigen. Deze Laurentius Schellens wordt in datzelfde jaar de vijfde burgemeester van Eersel. In 1897 trouwt Petrus Josephus Amandus Cools, zoon van de dokter, met Carolina Schellens. Carolina staat dan als winkelierster ingeschreven in de burgerlijke stand. Als in 1897 de tramlijn van Veghel naar Reusel wordt aangelegd, wordt Markt 3-5 De Tramhalte van Eersel.[2]
In 1925 kopen Hendrikus Timmermans en zijn echtgenote Johanna van Berkel De Tramhalte van Piet Cools. Naast het café was op nummer 5 ook een winkeltje waar levensmiddelen, schoenen en drogisterijartikelen werden verkocht. Kort nadat in 1937 de tramlijn wordt opgeheven vertrekt ook de familie Timmermans uit De Tramhalte. Het café wordt overgenomen door de familie Driessen, afkomstig uit Limburg. De crisisjaren treden aan en de zaken lopen terug. Markt 3-5 wordt tevens hotel en zo komt het dat ook de door de Duitsers aangestelde NSB burgemeester op Markt 3-5 verblijft.
In 1952 neemt de familie Winkelmolen de zaak over. Die familie was ook afkomstig uit Limburg, maar verbleef al sinds 1939 in Eersel. Het echtpaar Winkelmolen-van den Beuken had zeven dochters. De zaak wordt verbouwd en uitgebreid en krijgt een nieuwe naam: De Acht Zaligheden. Boven de haard in het restaurant maakt schilder Rien van den Brink een schildering die symbolisch de acht dorpen van de Zaligheden voorstelt. Helaas maakt Leo Winkelmolen de opening van de nieuwe zaak niet meer mee, hij overlijdt begin 1956. In 1964 als de laatste dochter trouwt, wordt ook de zaak verkocht aan Léon Ribbens. Hij is kok pur sang en verbouwt en moderniseert de zaak. In 1974 wordt de zaak voortgezet door Henk van Tuijl. Hij maakt er een toprestaurant van en krijgt in 1984 van Michelin één ster. In 1994 vertrekt Van Tuijl en is ook Eersel zijn ster weer kwijt.[3]
De zaak wordt dan overgenomen door Marc en Jolanda Dijkstra en krijgt een nieuwe naam: Promessa. Sinds begin 2021 wordt de zaak gerund door de tweede generatie, de zonen Rob en Walter Dijkstra.[4]
WaarderingHet object heeft stedebouwkundige waarde
- als essentieel onderdeel van het beschermde dorpsgezicht Markt-Hint en omgeving, dat van nationaal belang is wegens de kwaliteit van de bebouwing als geheel en de historisch-ruimtelijke relatie met groenvoorzieningen, wegen en verkavelingen; een typisch Brabantse dorpsomgeving met een zekere structurele en visuele gaafheid.
Het object heeft cultuurhistorische herinneringswaarde
- als oude plek van horeca vanaf begin negentiende eeuw, eerst als herberg, later als café-restaurant en hotel.
“De Tramhalte” ten tijde van de familie Timmermans met moeder in de deuropening.
(foto collectie Familie Timmermans).
Markt 3-5 in 1970, toen nog restaurant De Acht Zaligheden. Foto L.M. Tangel, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort / 134.171.
Foto Winfried Thijssen (2023-04).
Voetnoten[1] Grielen, Harrie, Panken, Pierre; “Huizen en families aan de Markt, deel I”, De Rosdoek 156, december 2015, pag.4-11.
[2] Grielen, Harrie, Panken, Pierre; “Huizen en families aan de Markt, deel II”, De Rosdoek 157, maart 2016, pag.5-10.
[3] Grielen, Harrie, Panken, Pierre; “Huizen en families aan de Markt, deel III”, De Rosdoek 158, juni 2016, pag.5-10.
[4] “Nu is het de beurt aan de twee zonen”, Eindhovens Dagblad, 15-3-2021.