| Bescherming | Gemeentelijk monument |
|---|---|
| Monumentnummer | 4.31.2.162 |
| Categorie | Agrarische gebouwen |
| Oorspronkelijke functie | Boerderij |
| Huidige functie | Dubbel woonhuis |
| Inschrijving register | 10 september 2002 |
| Oorspronkelijk bouwjaar | 1933 |
Deze boerderij van het langgevel-type is in 1933 in opdracht van A. Renders gebouwd naar ontwerp van architect Van Buul. Thans wordt de boerderij dubbel bewoond. De hoofdingangen van het woon- en het voormalige bedrijfsgedeelte bevinden zich in de lange gevel aan de straatzijde. Het pand bevindt zich in de van oorsprong agrarische buurtschap De Hees tussen de kernen Eersel en Steensel. Direct voorlangs de boerderij ligt een restant van de oude onverharde weg, waarlangs sedert 1897 ook enkele decennia de tramlijn Eindhoven-Reusel heeft gelopen. De huidige doorgaande verbindingsweg is enkele tientallen meters in zuidelijke richting verlegd. Direct ten oosten van het pand loopt de Genderweg. De erfaanleg is gewijzigd. In de gemoderniseerde tuin staan nog twee platanen en drie leilinden.
Voormalige boerderij van één bouwlaag en zolderverdieping op langgerekt rechthoekig grondplan. De bakstenen gevels zijn in kettingverband (Noors) gemetseld en voorzien van een trasraam met afsluitende kopse rollaag. De gevels worden afgesloten door een uitgemetselde strekse rollaag. De uitgespaarde muuropeningen worden eveneens afgesloten door rollagen. Het zadeldak heeft de nok evenwijdig aan de straat, is belegd met gesmoorde opnieuw verbeterde Hollandse pannen en watert af via een houten bakgoot aan de voorzijde en een zinken mastgoot aan de achterzijde. Op de nok staan schoorstenen ter plaatse van de brandmuur en de rechter zijgevel.
Ter plaatse van het oorspronkelijke woongedeelte (rechts) bezit de voorgevel een ondiep ingangsportiek met aan weerszijden een venster. De ingang bestaat uit een verdiept gelegen paneeldeur met kunststenen dorpel, een houten luifel en een bovenlicht. De vensters bestaan uit kruiskozijnen waarin zesruits onderramen met spiegelluiken en vierruits bovenramen. De ramen zijn voorzien van een weldorpel.
Het bedrijfsgedeelte heeft een onregelmatig ingedeelde voorgevel met een segmentboogvormig afgesloten opgeklampte deur van kraaldelen (voorstal), drie getoogde negenruits stalramen en de schuivende deeldeuren met elk zes ruiten bovenin.
De linker zijgevel van het voormalige bedrijfsgedeelte gaat grotendeels schuil achter een later toegevoegde éénlaags uitbouw in halfsteensverband onder lessenaardak (gesmoorde Muldenpannen). De topgevel is blind en wordt bekroond door een tuit.
De eerste bouwlaag van de rechter zijgevel bezit twee halfvensters waarin een zesruits onderraam met luik en een vierruits bovenraam. De ramen zijn voorzien van een weldorpel. De lekdorpels zijn uitgevoerd in geglazuurde tegels. De zolderverdieping telt twee tweedelige kozijnen met zesruits draairamen. De topgevel wordt bekroond door een schoorsteen op de nok.
In de achtergevel heeft het oorspronkelijke woongedeelte een rechthoekig kelderlicht in het trasraam met daarboven een tweedelig kozijn waarin twee zesruits draairamen, en rechts hiervan een groot driedelig kozijn met vast kalf waarin zesruits onder- en vierruits bovenramen. De hierop aansluitende uitbouw onder doorgetrokken dakschild strekt zich uit over de volledige lengte van het voormalige bedrijfsgedeelte. Bij de verbouw tot woonruimte zijn de gevels van deze uitbouw voorzien van een gecementeerde plint en een witte pleisterlaag. De gevelindeling bestaat thans uit een ingang met flankerend negenruits raam, twee gekoppelde drieruits draairamen, twee getoogde stalramen, twee deuren, een getoogd vierruits stalraam en een brede dubbele deur.
De ruimtelijke indeling van het tweebeukige woongedeelte is nog goed herkenbaar: in de brede linker beuk een gang en slaapkamer aan de voorzijde en een woonkeuken aan de achterzijde; in de rechter beuk een woonkamer aan de voorzijde en een kelder/opkamer aan de achterzijde. Dit woongedeelte bezit een aantal oorspronkelijke interieurelementen, zoals diverse paneeldeuren met kunststenen dorpels, een betegelde hoekschouw en vitrinekast in de woonkeuken, een vloer van hardgebakken polychrome tegels (geometrische patronen) in de gang. Het tot woning verbouwde voormalige bedrijfsgedeelte is niet bezocht.[1]
HistorieDeze langgevelboerderij is in 1933 in opdracht van Antonius Renders gebouwd voor ƒ4200,- door aannemer Rombouts uit Luijksgestel, naar ontwerp van architect Van Buul.[2] In 1957 is de boerderij verbouwd, waarbij de boerderij naar de linkerzijde toe werd uitgebreid. In 1962 vond de ruilverkaveling al plaats op de Hees. Tot eind jaren zestig lag de boerderij aan de provinciale weg van Eindhoven naar Eersel, maar toen werd de weg rechtgetrokken en kwam de weg zo’n 75 meter zuidelijker te liggen, op de plek waar die nu nog ligt. Begin jaren zeventig is het eigendom van de boerderij overgegaan op de oudste zoon, Johannes Jacobus Renders. In 1985 wordt de boerderij verkocht aan Marcus J.M. van den Brink en zijn vrouw Cornelia J.M. Lemmers.[3]
WaarderingHet object heeft architectuurhistorische waarde
- als goed en een qua hoofdvorm en gevelindeling gaaf voorbeeld van een boerderij uit 1933 van het langgeveltype met dwarsdeel en zonder de oude vertrouwde potstaldeuren (uitdrukking van een typologische ontwikkeling);
- vanwege de nog herkenbare ruimtelijke indeling van het oorspronkelijke woongedeelte waarin nog een aantal interieurelementen bewaard zijn gebleven, zoals een kelder/opkamer, een betegelde hoekschouw met vitrinekast en een tegelvloer in de gang.
- als goed voorbeeld van het werk van architect Van Buul.
Het object heeft enige stedenbouwkundige herinneringswaarde
- vanwege zijn situering, verbonden met het oude tracé van de verbindingsweg tussen Eindhoven en Reusel dat nog gedeeltelijk in het landschap zichtbaar is en door bebouwing wordt begeleid.[4]
Hees 58 in 2003. Foto Winfried Thijssen (2003-11).
Voetnoten[1] Beschrijving uit Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving november 1996.
[2] Ria van de Ven, Eersel 1925-1940, Deel 2, p.21 en Omschrijving monumenten door Gelders genootschap.
[3] Uit gegevens van het kadaster, gemeente Eersel, sectie D, 1832-1980, aangevuld met gegevens uit de burgerlijke stand van de gemeente Eersel, RHCE.
[4] Waardering uit Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving november 1996.