Gebr. Hoeksstraat 45, 5521 BL Eersel

Bescherming	Gemeentelijk monument
Monumentnummer	4.31.1.028
Categorie	Gebouwen, woonhuizen
Oorspronkelijke functie	Woonhuis
Huidige functie	Woonhuis, gezondheidspraktijk
Inschrijving register	10 september 2002
Oorspronkelijk bouwjaar	1923

Beschrijving

Deze eenvoudige dorpswoning is in 1923 gebouwd en enkele jaren later uitgebreid met een winkelruimte. De woning vertoont grote gelijkenis met Dijk 30. Het vrijstaande pand bevindt zich in de kern van Eersel en is gesitueerd in de rooilijn op de zuidwestelijke hoek van de Willibrorduslaan en de Gebr. Hoeksstraat. Het woonhuis en de later toegevoegde winkelruimte hebben beide de ingang aan laatstgenoemde straat. De winkelruimte is ten opzichte van het woonhuis enigszins naar voren gerooid. Het erf heeft een gewijzigde aanleg en is deels met betonnen stoeptegels bestraat.

Het pand bestaat uit een driebeukig woonhuis van één bouwlaag en zolderverdieping op rechthoekig grondplan, een tegen de rechter zijgevel gebouwde winkelruimte van één bouw­laag en plat dak, en een rechthoekige berging met zadeldak aan de achterzijde van het woonhuis. Het niet oorspronkelijke tussenlid dat berging en woonhuis verbindt, komt niet voor bescherming in aanmerking.

De in kruisverband gemetselde bakstenen gevels worden horizontaal geleed door rollagen (ter afsluiting van het trasraam en ter hoogte van de bovendorpels van de vensters) en een afsluitende uitgemetselde band met bloktandlijst. De achtergevel en het schuurtje aan de achterzijde zijn in halfsteensverband gemetseld. De uitgespaarde muuropeningen worden merendeels afgesloten door blinde segmentbogen. De boogvelden zijn crème-wit geschilderd. De bakstenen lekdorpels zijn groen geglazuurd. Enkele van de oorspronkelijke T-schuiframen hebben thans een gewijzigde indeling.

Het wolfdak van het woonhuis heeft de nok evenwijdig aan de voorgevel en is voorzien van een aankapping ter plaatse van de topgevelrisaliet aan de rechter voorzijde. Het dak is gedekt met gesmoorde tuiles du Nord en watert af via bakgoten. De overstekken op bewerkte klossen zijn voorzien van windveren. In beide wolfeinden is een bakstenen schoorsteen geplaatst. Het zadeldak van het schuurtje aan de achterzijde heeft de nok loodrecht op die van het woonhuis, is eveneens belegd met gesmoorde tuiles du Nord en watert af via zinken mastgoten.

De asymmetrisch ingedeelde voorgevel van het woonhuis is drie traveeën breed. De rechter travee is uitgevoerd als topgevelrisaliet en heeft in de eerste bouwlaag een brede venster­opening waarin van oorsprong een driedelig kozijn (in het bovenlicht nog zichtbaar) en een smal enkelruits raam in de zijde. De zolderverdieping bezit een rechthoekige vensteropening waarin een T-raam met driedelig bovenlicht. De geveltop is voorzien van siermetselwerk in visgraat-patroon. De ingang links van de risaliet bestaat uit een vernieuwde deur, geprofileerd kalf en drieruits bovenlicht. In de linker travee bevindt zich een breed rechthoekig venster waarin van oorsprong een tweedelig kozijn (in het bovenlicht nog zichtbaar).

De linker zijgevel aan de Willibrorduslaan bezit links in de eerste bouwlaag één rechthoekige vensteropening waarin een stolpraam met driedelig bovenlicht. De tweede bouwlaag telt twee rechthoekige vensteropeningen waarin T-ramen met driedelige bovenlichten. Ter hoogte van de verdiepingsvloer bevinden zich drie rechte ankers.

De rechter zijgevel van het woonhuis bezit in de eerste bouwlaag (aansluitend op de winkel­uitbreiding) één rechthoekige vensteropening waarin een T-raam met driedelig bovenlicht. De zolderverdieping heeft twee dito maar minder hoge vensters.

Tegen het voorste gedeelte van deze gevel is een winkelruimte gebouwd die aan de straatzijde enigszins naar voren is gerooid. De gevels van de winkelruimte worden aan de bovenzijde afgesloten door twee uitgemetselde lagen baksteen en een strekse rollaag. De winkelruimte heeft aan de straatzijde een afgeschuinde hoek waarin een ingang (paneeldeur met grote ruit en bovenlicht in een kozijn met vellingen) en rechts een brede rechthoekige vensteropening waarin een samengesteld raam. Aan de achterzijde bezit de winkelruimte een ingang met flankerend T-schuifraam en driedelig bovenlicht. Het platte dak heeft een bescheiden overstek.

De achtergevel van het woonhuis heeft in de middelste beuk (ter plaatse van het trappenhuis) drie kleine enkelruits ramen die in twee niveaus zijn geplaatst. Links hiervan bevindt zich een niet oorspronkelijk tussenlid met plat dak dat het woonhuis met de berging verbindt. De gevels van de berging zijn grotendeels met klimop begroeid en bezitten enkele enkelruits ramen en een ingang.[1]

Historie

In 1922 koopt Petrus Theodorus Josephus Knapen (geb. 13-3-1890 te Eersel, overl. 3-8-1973 te Eindhoven), een huisschilder uit Eersel, een stuk bouwland (een akker) op de hoek van de Gebr. Hoeksstraat en de Willibrorduslaan. In 1923 liet hij daar een huis op bouwen. In 1941 verkoopt hij dat huis aan Hubertus Johannes Maria de Haan, een koopman uit Eindhoven. Deze man heeft echter nooit in Eersel gewoond. Hij heeft het huis gekocht en weer verhuurd aan de familie Knapen. In 1971 wordt er een stuk aangebouwd dat in gebruik genomen wordt als winkel. In de gemeentegids van Eersel uit 1973 vinden we een winkel van A.J.C. de Laat – Knapen. Het is de schoenwinkel van Ad de Laat, die getrouwd is met Riek Knapen, de dochter van Petrus. Ergens aan het begin van de twintigste eeuw heeft Ronald Luijten hier zijn Kunstgebitten Centrum voor Tandprothetiek gevestigd.[2]

Waardering

Het object heeft architectuurhistorische waarde

• als goed en vrij gaaf voorbeeld in exterieur van een eenvoudige dorpswoning uit 1923 met een enkele jaren later toegevoegde winkelruimte, die gekenmerkt wordt door een traditionele vormgeving en spaarzame metselwerk-accenten.

Het object heeft stedenbouwkundige waarde

• als onderdeel van de historisch gegroeide dorpskern, waarin het vanwege zijn ligging een fase markeert in de uitbreiding van de bebouwde kom van Eersel.

Het object heeft enige cultuurhistorische herinneringswaarde

• vanwege zijn voormalige bestemming van winkelwoning, die door de verschijningsvorm van het pand nog steeds herkenbaar is.[3]

Afbeeldingen

Foto Winfried Thijssen (2022-12).

Voetnoten

[1]    Beschrijving uit Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving oktober 1996, met aanpassing van het bouwjaar.

[2]    Uit gegevens van het kadaster, gemeente Eersel, sectie F, 1832-1980, aangevuld met gegevens uit de burgerlijke stand van de gemeente Eersel, RHCE, gegevens uit de gemeentegids van Eersel uit 1973 en uit “Eersel 1925-1940, deel 7, Willibrorduslaan, Gebr. Hoekkstraat en Runstraat”, Ria van de Ven, 2014.

[3]    Waardering uit Omschrijving monumenten door Gelders genootschap, datum omschrijving oktober 1996, met aanpassing van het bouwjaar.