Vorstelijke vliegers en Valkenswaardse valkeniers sedert de zeventiende eeuw

Woord vooraf:

Op oudjaar 1970 attendeerde prof. dr. H.F.J.M. van den Eerenbeemt mij op de mogelijkheid een dissertatie voor te bereiden over de valkerij en de valkeniers.
In Valkenswaard bestond een herensociëteit “Eensgezindheid”, die bij gelegenheid van haar eeuwfeest het idee had geopperd het verleden van de valkeniers aan een nader onderzoek te onderwerpen. Voor de realisatie van het project stelde de sociëteit enige gelden beschikbaar.
Om te voorkomen dat mijn geschrift te zeer het studeervertrek zou ademen, wilde ik de enthousiaste verhalen van valkeniers-auteurs eens aan de praktijk toetsen.
Door bemiddeling van G.A. van Nie, secretaris van het Nederlands Valkeniersverbond “Adriaan Mollen ” organiseerde een der leden van het verbond een jacht met een haviktarsel in het vaderlandse duingebied.
De complexiteit van het thema dwong mij voorts kennis te nemen van uiteenlopende zaken als ornithologie, vangtechnieken en trainingswijzen.
Tot de herwaardering van de eens gevierde en later verguisde vogel en tot een wezenlijke benadering van de valkerij in een veranderd perspectief hoopt dit boek een bijdrage te zijn.

Inhoud:

Voorwoord – Archivalia – Gedrukte bronnen en literatuur – Mondelinge informatie – Gebruikte afkortingen – Afbeeldingen.

Hoofdstuk I:  Valkerij in vogelvlucht – Begrip valkerij – Oorsprong van de valkerij – Verspreiding in de Kempen – De valken – De valk in literatuur en kunst in de Nederlanden – Het jachtrecht – Het vangen en africhten van valken – De handel.

Hoofdstuk II: De valkeniers van buis tot livrei – Le fauconnier est Dieu – De Kempische valkeniers in de zestiende en zeventiende eeuw – Valkenwaarders krijgen in de achttiende eeuw het toezicht op de IJslandse valkenvangst en de levering van jachtvogels via het Deense hof aan Europese vorstenhuizen – De Valkenswaardse valkeniers aan de Europese hoven.

Hoofdstuk III: De maatschappelijke positie van de valkenier te Valkenswaard – De sociaal-economische situatie van Valkenswaard in de zeventiende en achttiende eeuw – Vijf valkeniersgeslachten – De valkeniersgeslachten in cijfers – De invloed van de valkeniers op de lokale samenleving – Compagnieën naar het Noorden en transacties in Valkenswaard in de zeventiende en achttiende eeuw.

Hoofdstuk IV: De valkerij na de Franse Revolutie – Valkenswaardse valkeniers redden het Engelse vluchtbedrijf – Hernieuwde bloei van de valkerij: de Royal Loo Hawking-Club, 1839-1855 – Levering van valken vanuit Valkenswaard aan Engeland en Frankrijk sedert het midden van de negentiende eeuw – De plaats van de valkerij in de moderne tijd.

Zusammenfassung

Bijlagen

Register van de persoons- en geografische namen.