Nederlandse plaatsnamen: Een overzicht door H. J. Moerman

Dit boek is geschreven in overleg en met hulp van de redactie der Nomina Geographica Neerlandica, die mij geheel vrij liet wat betreft omvang en wijze van bewerking. (uit het Voorbericht).

Inleiding:

Een groot deel van onze plaatsnamen (pln) is samengesteld met persoonsnamen (PN). In de vroege middeleeuwen duidde men personen aan met één, meestal tweedelige, naam. Later, omstreeks 1000, kwamen dubbele namen in gebruik: een voornaam, gevolgd door een niet erfelijke toenaam; hieruit ontstond later een erfelijke achter- of familienaam. De tweedelige namen,van Germaanse oorsprong, waren opzettelijk gecomponeerd (Dietmar, “de bij het volk beroemde”); ze bestonden echter ook uit naast elkaar geplaatste woorden (Wolfram, “wolf-raaf”) die dikwijls niet meer begrepen werden (Hadufrid, “strijd-vrede”).
Mochten de ouders al prijs stellen op een “mooie” naam, de dagelijkse omgang bracht, evenals nu, verkorting en vereenvoudiging. Er ontstonden korte vormen, vleinamen, hypocritische namen, lalnamen.
Verder moeten we verwijzen naar de literatuur over onze voor- en achternamen. Aan het einde van deze inleiding vindt men een keuze uit de oudste namen, vooral uit die, welke voor de kennis van bepaalde pln. betekenis hebben. Een deel daarvan is door vreemdelingen te boek gesteld en moet dus met omzichtigheid gebruikt worden.

Inhoud:

• Voorbericht.
• Inleiding:
• Literatuur.
• Afkortingen.
• Nederlandse plaatsnamen.