Boerenleiders in een heidedorp: een antropologische studie van machtsverhoudingen in een Brabants dorp 1850-1923

Inleiding:

De eerste ideeën van dit opstel ontstonden bij het schrijven van mijn leeronderzoekverslag over het plaatje Duizel in de Nederlandse Kempen. In dit verslag over machtsverschuivingen in de dorpsgemeenschap stond de elitevorming in de 20e. eeuw centraal.

Hierbij bleek dat één categorie, de boeren, sinds mensenheugenis op allerlei gebieden in het dorp een dominante plaats hadden ingenomen en eigenlijk is pas sinds kort haar lokale machtspositie ondergraven.

De indeling van deze studie is als volgt. Het eerste hoofdstuk begint met een korte schets van het leven van alledag in het dorp omstreeks het midden van de vorige eeuw. Daarna komen achtereenvolgens aan de orde de betekenis van de landbouw en het grondbezit, de agrarische verhoudingen en tenslotte de opkomst van een lokale notabelenstand in Duizel. De volgende twee hoofdstukken behandelen de opkomst en (uiteindelijke) dominantie van een boerenelite in de Duizelse figuratie. Hoofdstuk II behandelt de periode 1850-1894; een bovenlaag binnen de boerenstand ging in deze tijd in toenemende mate deel uitmaken van de dorpselite. Het laatste hoofdstuk bespreekt de periode 1894-1923, toen de grote(re) boeren en hun vertegenwoordigers de lokale machtsverhoudingen beheersten. Het betoog wordt uiteindelijk afgerond met een slotbeschouwing.

Inhoud:

I    Inleiding en Probleemstelling
II  Keuterboeren, heren en notabelen
III Opmars in voor- en tegenspoed, de periode 1850-1894
IV Naar een boerenhegemonie, de periode 1894-1923
V  Besluit

Bijlagen

Noten

Bibliografie