Archeologie in Nederland: De rijkdom van het bodemarchief

Voorwoord:

Dit boek verschijnt ter gelegenheid van het veertigjarige jubileum van de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) te Amersfoort. Deze instelling werd op 1 januari 1947 opgericht en is nu een van de uitvoerende diensten van het ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur. Wat de dienst uitvoert kan in 3 woorden worden samengevat: documentatie, onderzoek en monumentenzorg. De werkzaamheden die uit deze drie taken voortvloeien hebben betrekking op de archeologie van Nederland en worden overwegend binnen de landsgrenzen verricht. Deze taken en de gebiedsafbakening liggen ten grondslag aan dit boek. Het geeft een beeld van de rijkdom van de Nederlandse bodem als opslagplaats van archeologische overblijfselen, of in één woord als bodemarchief.

De archeologische vindplaatsen zijn talrijk en liggen over het gehele land verspreid.  Dat blijkt het duidelijkst uit de kaarten  in het hoofdstuk ‘Het bodemarchief in kaart gebracht’ waarop hun verspreiding in de opeenvolgende archeologische tijdvakken is weergegeven. Deze kaarten geven met hun paleogeografische ondergrond een globaal beeld van het aanzien van ons land toen de archeologische vindplaatsen nog hun oorspronkelijke functie bezaten en bijvoorbeeld als nederzetting of als begraafplaats in gebruik waren. De ondergrond past dus bij de archeologische verschijnselen die er op zijn weergegeven. Het is voor het eerst dat dit systematisch en zo volledig mogelijk voor heel Nederland geprobeerd is. Voor de ondergrond hebben de onlangs verschenen paleogeografische kaarten van W.H. Zagwijn het uitgangspunt gevormd. Voor het overige staan de kaarten in dit hoofdstuk in een lange traditie, die in 1845 met Reuvens, Leemans en Janssen begon en door Pleyte en vervolgens Holwerda werd voortgezet

Inhoud:

• Voorwoord
• De bodem als archief
• De gevarieerde inhoud van het bodemarchief
• Het bodemarchief in de kaart gebracht
• Het beheer van het bodemarchief
• Het bodemarchief geraadpleegd
• Het bodemarchief trekt de aandacht
• De toekomst van het verleden
• Literatuur
• Verantwoording
• Register