| Content |
Uit Woord vooraf:
Van midden 1985 tot 1989 is, met enkele onderbrekingen, in opdracht van de Provincie Noord-Brabant, historisch- geografisch onderzoek verricht naar de ontstaansgeschiedenis van het cultuurlandschap van Midden- en Oost-Brabant. De historisch-geografische informatie, die het Brabantse cultuurlandschap in zich draagt, speelt een rol bij de herziening van het streekplan voor Midden- en Oost-Brabant. De ruime opzet van het onderzoek biedt ook aan andere historisch geïnteresseerden enig zicht op de ontwikkeling van het Brabantse cultuurlandschap.
Uit de Inleiding:
De Brabantse mens heeft zich in de loop van de eeuwen een thuis gecreëerd. Eeuwenlang scheppen, graven, kruien, zaaien, planten, oogsten en bouwen heeft zijn sporen in het Brabantse landschap achtergelaten. Dit Brabantse landschap bevat over het dagelijkse leven van vele generaties Brabanders nog steeds een schat aan informatie. Over de gewone Brabantse boerenbevolking is in de archieven niet zo veel terug te vinden. Om hen toch wat beter te leren kennen nemen we hun eigen archief, hun eigen woonomgeving, het Brabantse cultuurlandschap onder de loep.
In dit boek volgen we de sporen die de vroegere Brabanders in het landschap hebben gekerfd. We hebben aangegeven waar die oude elementen nog als ‘relicten’ in het landschap liggen, waartoe deze dienden en hoe oud ze zijn. We hebben onze bevindingen op twee sets kaarten getekend. Bij deze kaarten is een beschrijving gemaakt. Kaarten en beschrijving vormen samen twee gelijkwaardige onderdelen van het onderzoek. We geven geen archeologische of historische beschrijving van Midden- en Oost-Brabant. Een historisch-geograaf houdt zich onder andere bezig met het beschrijven, verklaren en dateren van oude elementen en structuren in het landschap die door mensenhanden zijn gemaakt.
Inhoud:
- Woord vooraf.
- Hoofdstuk 1 Inleiding.
- Hoofdstuk 2 Werkwijze en bronnen.
- Hoofdstuk 3 Het landschap circa 800.
- Hoofdstuk 4 Het rivierengebied : – De Langstraat – ‘s-Hertogenbosch en de Maaskant
- Hoofdstuk 5 Het Brabantse zand: – Romeinen in Brabant – Landschap, Vegetatie , ontginning en bewoning in de Vroege Middeleeuwen (400 – 1000 na Chr.) – Veranderingen in de Late Middeleeuwen (1000 – 1500) – Landschapsverandering in de Nieuwe en Nieuwste Tijd (1500 – heden) – Oude overblijfselen in het landschap van Zand-Brabant.
- Hoofdstuk 6 De Kaarten: – De Relictenkaart – De historische landschapskaart – Enige aanwijzingen voor gebruik.
- Nawoord
- Literatuur
- Bijlage 1: (Vroeg) Middeleeuwse Parochiecentra.
- Index op plaatsnamen.
|
